Hirudoterapi Nedir?
Sülük Tedavisi = Hirudoterapi = Leech Therapy / Dr. Erbil Oğuz
Sülük Tedavisi = Hirudoterapi = Leech Therapy
Tıbbi olarak yaygın bir şekilde kullanılan bu hayvancıkların tıp literatüründe ismi "Hirudo Medicinalis" dir. Bu nedenlede yapılan tedavi uygulamasını "Hirudoterapi" olarak kullanmaktayız. Avrupalılar bu hayvancıkları Leech olarak adlandırdıkları için Avrupa ve Amerika da "Leech Theraphy" olarak adlandırılır. Türkçemizde "Sülük" olarak başka şeyleri çağrıştırması açısından itici olsada aşağıdaki videodada görüleceği üzere modern tıbbın en uçlarda uygulandığı ABD, Newyork yerleşimli bir klinikte, tamamlayıcı tıp departmanı vardır ve sülükler rutin olarak kullanılmaktadır.
Hirudo Medicinalis (tıbbi sülük) tıp alanında bir ilaç gibi kullanılmaktadır. Kan emerek beslenen bu hayvancıklar emdikleri kanı sindirebilmek için yüzden fazla biyo-aktif enzim salgılar. Sonuçta emdikleri kan pıhtılaşmaz ve rahatlıkla sindirilebilir. Sülük uygulaması yapıldığında ise; sülük vücuda yapıştığı bölgeye,yoğun olarak salgılarını aktarır ve bu bölgedeki kanın yoğunluğunu azaltır ve akışkanlığını artırır.
Hirudoterapi; günümüzde modern tıp uygulamaları ile yapılmaya çalışılan ve çok zaman daha pahalı,daha riskli ve komplike uygulamalara alternatif olarak doğal ve güvenilir bir yöntem olarak tıp profosyonelleri arasında son yıllarda yoğun olarak kabullenilenilmektedir. Bilimsel arenada, alanında otorite olan bilim adamlarınca denetlenen ve araştırmaya dayalı çalışmalar olarak kabul edildiği, bir çok kongre de sunumlar yapılmakta ve bilimsel dergilerde konuyla ilgili makaleler yayınlanmaktadır.
Resimde her iki dizinde MRI ile raporlanmış, "kondromalazisi" olan bir hastaya hirudoterapi uygulaması görülüyor. Merdiven inip çıkma, çömelme-kalkma ve kısa mesafe yürümede şikayetleri olan hastamıza egzersiz desteği ile birlikte ilaç verilmişti. Hastamız uygulamanın 5. gününden sonra ilaçlarını kesmiş ve ağrılarının tama yakın azaldığını ifade etmiştir. Buna rağmen egersizlerine en az 6 ay daha devam etmasi önerilmiştir.
Bu hastamızda menisküs yırtığı yada ön çapraz rüptürü yoktur. Bu gibi artroskopik cerrahi gerektiren durumlarda cerrahi işlem her zaman için birincil ve altın standart tedavi yöntemidir. Ancak cerrahi işlem tamamlandıktan 1 ay sonra lokal kan dolaşımını desteklemek adına sülük uygulaması yapılabilir.
Hirudoterapi nasıl etki gösterir ?
Anti koagulan etki: Kanın pıhtılaşmasını engeller, yoğunluğunu azaltırlar.
Anti platelet etki: Plateletlerin pıhtı oluşturmasını engeller.
Vazodilatatör etki: Kan damarlarının genişletilmesi ve rahatlatılmasını sağlar.
Anti-Mikrobiyal etki: Bakteriler, virüsler ve mantarlar kanın göllendiği bölgelere yerleşir. Sülük uygulaması ile kan akımı sağlanarak bu mikrobik ajanların bölgede tutularak yerleşmesi önlenir.
Analjezikler etki: Ağrıları azaltır.
Antiinflamatuar etki: İltihap ve şişliği azaltır.
Anjiyogenez etki: Önceden var olan damarların arasında, yeni kan damarları oluşturur.
Gençleştirme ve Rejeneratif etki: Vücudun kendini iyileştirme yeteneğini arttırır. Hasarlı dokuları n çözülerek vücuttan atılmasını kolaylaştırır. Yeni dokuların ve hücrelerin yapımını artırır.
Resimde lokal dolaşım bozukluğu olan bir hastaya yapılan uygulama görülmektedir.
Sülük Uygulamasında Faydalı Etki Nasıl Oluşur?
Sülükler, kitin adı verilen ve sayısı 300 ü bulan küçük dişleri ile ısırma yaparlar. Daha sonra cilt altına 1.5 mm kadar girerek önce tükürük bezlerindeki faydalı enzimleri ortama salgılar.
Anti-pıhtılaştırıcı maddelerden dolayı, kan daha ince akışkan hale gelir ve damarlar içerisinde olması gerektiği şekilde seri bir şekilde akar.
Oluşmuş pıhtıları eritici özzelliği ile kan pıhtılarını bağlayan fibrini çözer.Böylece kan pıhtıları dağılır. Sonuçta pıhtının vücudun diğer bölgelerine gitmesi ve bir atardamarın veya damarların tıkaması riskini ortadan kalkar.
Vazodilatör ajanlar damar duvarlarını genişletmeye yardımcı olur. Bu, hipertansiyon tedavisinde istenen bir etkidir. Sülük tedavisi, hipertansif bireylerin kan basıncını normalize etmenin yanı sıra inme ve kalp krizinden muzdarip olma riskini de dolaylı olarak azaltır.
Yara tedavisi, yara iyileşmesi; sülük uygulaması ile kan dolaşımı hızlanır ve bollşır. Parmak uçları ayak tabanı gibi en uç noktalarda dahi kanlanma artar. Kanlanmanın artması ile, vucudun hasarlı dokuları yıkıp temizleyen ve hücreleri yenileyen mekanizmaları normalden daha yoğun çalışarak yaraların, kesiklerin, yanıkların yanı sıra diyabetin neden olduğu lezyonların iyileşme sürecine yardımcı olur.
Sülük tükürüklerinde bulunan bakteriyostatik ajanlar mikroplarla savaşır. Yine sülük uygulamasına bağlı olarak bağışıklık sisteminin işlevinde de belirgin bir artış olur.
Bütün bu olumlu etkiler az yada çok ilk uygulamayı takiben hissedilir. Sportif yaralanma, romatizmal hastalık, varis, eklem ağrısı, kas ağrısı gibi bir çok soruna bağlı belirti ve bulgularda azalma başlar. Bu arada hastaların kullanmakta olduğu ilaçlarda kan dolaşımının artması ile ağrılı bölgeye daha rahat ulaşır ve etkileri birkaç kat artar.
.jpg)
Resimde parmak kırığı nedeni ile atel tesbitine alınan hastamıza yapılan hirudoterapi uygulaması görülüyor. Ateli çıktıktan sonra 10 gün daha ödemin iyileşmesi ve eklemlerdeki sertliğin azalması için istirahat önerilen hastamıza, bir an önce işine dönme zarueti olması nedeni ile bu uygulama yapılmıştır. Tek seferlik uygulama sonrası 3. gün ödem oldukça azalmış ve parmak hareketleri %75 oranında açılmıştır.
Yöntemin Güvenilirliği
FDA Amerika’nın Gıda ve İlaç Dairesidir. Harhangi bir ilaç veya uygulamanın tıbbi alanda kullanılıp kulanılmayacağına izin veren veya yasaklayan kurumdur. Dünyada bu alanda en sert kurallarla çalışan çok ciddi bir kurumdur. Bu kurumca tescil edilen ilaçlar tün dünyada kabul görmektedir.
FDA 28 Haziran 2004 tarihinde tıbbi sülüklerin kullanımına, uygulamaların yapılmasına, eczanelerde alınıp satılabilmesine izin vermiştir.