Kalça Protezi, Total kalça protezinde (total kalça artroplastisi de denir), hasarlı kemik ve kıkırdak çıkarılır ve protez ile değiştirilir. Ameliyattan önce bazı...
Kalçanıza protez ameliyatı yapılacak.
Uzun yıllardan beri kalça eklemizinde ağrılarınız oluyordu. Yada bir kaza sonrası kalça ekleminiz kırıldı ve ardından kireçlenme oldu. Artık Kalça ekleminizde özellikle yürürken ve merdiven inip çıkarken ağrılar var. İlaçlar kullandınız önceleri fayda ediyordu daha sonra ilaçların etkisi azaldı. Daha sık aralıklarla daha çok sayıda ilaç kullanmaya başladınız. Bir süre sonra artık bu ilaçlarda fayda etmemeye başladı. Bu arada artık yürürken o kadar çok kalça ekleminiz ağrıyordu ki baston kullanmaya başladınız.
Ağrılarınızın zirve yaptığı bir gün doktora muayeneye gittiniz ve doktorunuz bu yazının devamında görülenlere benzer resimler göstererek, sizin kalça ekleminize protez yapılmasını önerdi. Hiç korkmayın, panik yapmayın. 50 yıldır bu ameliyatlar yapılmakta ve hastaların %90 nı protez kalçaları ile mutlu bir yaşam geçirmekteler.
Ameliyattan önce bazı hazırlıklar yapmak gerekir.
Ameliyat öncesinde genel vücut muayenesi yapılır. Kalp akciğerler ve böbrek yönünden bir sorun olup olmadığına bakılır.Bazı kan tahlileri yapılır, kullandığınız ilaçlar not edilir. Akciğer filmi ve kalp elektrosu çekilir. Kalça ekleminin yeni röntgenleri çekilir. Böylece ön hazırlık yapıldıktan sonra anestezi doktoru ve gerekirse dahiliye hekimi tarafından muayene yapılarak anestezinin şekline karar verilir.
Ameliyat günü aç karnına hastaneye yatışınız yapılır. Yaklaşık 2-3 saatlik bir ameliyattan sonra gözlerinizi yatağınızda açarsınız.
Protez üç ana parçadan oluşmaktadır.
Protez 3 parçadan oluşur. İlk olarak protezin fincan (yuva) kısmı leğen kemiğinize sabitlenir. Sonra uyluk kemiğinizin baş kısmı uygun yerden kesilerek uyluğunuzun içine doğru protezin sapı yerleştirilir. En son olarak eklemin topuz kısmı sap kısmına monte edilerek, fincan kısmına yerleştirilir. Bu işlemler sırasında bazı hastalara kemik çimentosu kullanılır bazılarına da kullanılmaz.
Birkaç gün hastanede kalacaksınız bu arada derin nefes almanız sıkça öksürmeniz istenir. Böylece akciğerlerinizle ilgili bir sorun yaşamazsınız.
Trombüs- Emboli sorunu.
Bu ameliyatların en sık görülen komplikasyonu, bacaklarda göllenen kanın pıhtılaşarak (trombüs), uzak organlara (akciğerler, beyin vs) giderek tıkanıklık (emboli) yapmasıdır. Bundan korunma amacı ile ameliyat sonrası 10 günlük dönemde uzun varis çorapları kullandırılır ve karın derisi altına insülin uçlu ince enjektörlerle kansulandırıcı ilaç uygulanır.
Ameliyat günü aç karnına hastaneye yatışınız yapılır. Yaklaşık 2-3 saatlik bir ameliyattan sonra gözlerinizi yatağınızda açarsınız.Ameliyattın ertesi günü hastalar oturtulur. Ve walker (tutamaç) ile yürüme öğretilir. Gün aşırı pansumanlarınız yapılır veı ve ameliyattan 12-14. Gün sonra dikişleriniz alınır. Dikişler alındığı zaman fizyoterapist tarafından size günlük yapmanız gereken egzersizler öğretilecektir.
Tamamen iyileşme 3-6 ay sürer. Sonunda kalça eklem ağrılarızın önemli bir derecede azaldığını ve daha önce kısıtlanan bir çok etkinliği aşırıya kaçmadan yapabidiğinizi göreceksiniz.
Bazı sorular:
1. Kalça protezi kimlere yapılır?
Kalça protezi; artrit (kireçlenme), kalça çıkığı, kalça kırığı (uyluk kemiği üst uç kırığı veya kalça ekleminin fincan kısmının ya da her ikisinin beraber kırığı) ve avasküler nekroz (damarlanma bozukluğuna) bağlı olarak ileri derecede hasar görmüş kişilerde, diğer tedavi yöntemleri (ilaçlar, fizik tedavi, eklem içi enjeksiyonlar, baston kullanımı) ile sonuç alınamazsa uygulanır. Ağrı dışında; eklemde şişlik, tutukluk, hareketler sırasında eklemden çıtırtı sesi gelmesi, hareketlerin kısıtlanması ve en sonunda sakatlık gelişebilir. Sakatlık derecesine gelmeden, günlük yaşam aktivitelerini engelleyen (mesela bakkala gidip gelemeyen) şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve kısalık durumlarında kalça protezi en iyi tedavi seçeneğidir.
2. Hastanede kaç gün kalacağım?
3-4 gün.
3. refakatçi gerekirmi?
Evet, tam zamanlı olmalı.
4.Ameliyat izi kalırmı? kaç dikiş atılacak?
Kalçanın bacak tarafında 10 cm kesi olur. Dikiş sayısı değişebilir çok da önemli değildir. Az da olsa iz kalır. Bünyesi hassas olanlarda keloid değimiz kalın iz kalabilir. Bu kişilere iz kalmasını azaltan kremler verilir.
5. Ameliyat kaç saat sürer?
Bir saat sürer girme- çıkma arası.. damar yolu açımı, anestezi, hastanın örtülmesi, ayılma yoğun bakımda kalma hepsinin toplamı Yaklaşık olarak 3 saat civarındadır.
6. Yakınlarım beni ameliyata gidene kadar seydemin yanında koşturarak uğurlasa olurmu? Ameliyathane kapısında hepsine gülümseyerek el sallasam?
Asker uğurlama gibi.... ameliyata hasta gönderme... ne kadar düşüncesiz bir hareket zavallı hasta o heyecan ve sıkıntılı durumunda çevreye gülücükler atma herkese sevgi dolu bir yüzle göz teması kurmak zorunda hisseder. Çevresindeki herkes o hastaya kendi çapında moral sözcükleri söylemeye çaılşır. Hasta bakıcıda bu insan grubu arasında debelenir. Yakınlarınızın hasta odasında beklemesi en uygun olanıdır. Ameliyathane civarında beklemek o bölüme ayakkabı vs den ekstra mikrop bulaştırma ihtimalini artırır. Keza bu hastalarda enfeksiyon riski yüksek olduğu için hasta odasındada bi refakatçi olması diğer refakatçilere telefondan bilgilendirme yapması daha uygun olur.
7.Protez neden imal edilmiştir? Güvenlik alarmlarının çalmasına neden olur mu?
Metal (genellikle titanyum) ve plastik (polietilen). yapılır eski tip protezler alarm çaldırıyordu titanyum olanlar alarm çaldırmaz.
8. Ameliyat sonrası yoğun bakımda 1 gecemi kalacağım? Yoksa hemen yatağıma gelir miyim?
Çoğu kez hastalar yatağına gelir. Bazen ( çok kan kaybı, ekstra kalp ac rahatsızlığı olanlar, fazla yaşlı olanlar) gözlem amacı ile ara yoğun bakımda bir gece kalabilir.
9.Ne kadar süre kalçamı korumalıyım? Zorlamamalıyım?
En az 6 hafta. Doktorunuz tarafından poliklinik kontrollerinde size söylenir. (röntgenlere, hastanın yaşına, ameliyat yöntemine göre değişebilir.)
10.Ne zaman araba kullanabilirim?
Önerilen 6 hafta araba kullanılmamasıdır. Ancak çok gerekli ise ve otomatik vitesli bir araba kullanacak iseniz ve sol kalçanızdan ameliyat olmuş iseniz ameliyattan 2 hafta sonra eğer doktorunuz izin verir ise araba kullanabilirsiniz
11. Ne zaman banyo yaparım?
Dikişleriniz 12. gün alınır sonra 1 gün daha beklersiniz ve banyo yaparsınız.
12. Ameliyat sonrası beni neler bekliyor?
Bacaklardaki, gerginlik,kasıklardaki ağrılar, gece ağrıları azalıyor ve zamanla sıfırlanıyor. Merdiven inip çıkma ve uzun mesafe yürüme sorunu ortadan kalkıyor. Yürüyüş daha komforlu ve ağrısız oluyor.