Menisküs
Diz yaralanmalarında en sık hasara uğrayan kıkırdak doku menisküslerdir. Hastalıktan kasıt bu dokunun hasarlanması yırtılması ezilmesi veya ödemli olmasıdır.
“Oturduğum yerde, dizimi büküp açarken veya çömelip kalkarken içerden tıkır tıkır ses geliyor”.
“Dizim de sanki takılma gibi bir his oluyor. Evet bir keresinde de kitlendi sanki... Dizimi bükmüştüm sonra açamadım. 15 dk uğraştım dizim sonra açıldı.”
“Ağrı ? Tabii, özelliklede merdivenleri inip çıkarken, dizimde ağrı oluyor. Spor yapsam, uzun uzun yürüsem, ağrı oluyor dizimde…”
“ Spor yapıyordum. Dizimin iç kısmında keskin bir ağrı oldu. Dizim 1-2 saat içinde şişti ve dizimi büküp açamıyor hale geldim. Hastaneye yatırdılar, dizimden altına bandaj yaptılar ve ağırlık astılar, sabaha kadar dizim yavaş yavaş açıldı.”
İşte menisküs problemi yaşayan hastaların şikayetleri bunlardır sizde de benzeri şikayetler varsa bir ortopedi uzmanına muayene olmanız ve MRI tetkiki yaptırmanız gerekir.
Diz yaralanmalarında en sık hasara uğrayan kıkırdak doku menisküslerdir. Bazı hastalarımız bende menisküs var derler. Menisküs her insanda vardır. Menisküs hastalığın kendisi değil kıkırdak dokunun adıdır. Hastalıktan kasıt bu dokunun hasarlanması yırtılması ezilmesi veya ödemli olmasıdır.
Genelde genç yaş sporcuların hastalığı olarak düşünülse de her yaştan ve her meslek drubundan kişide görülebilir.
Menisküs Yırtığı
Menisküs, diz eklemi içerisinde, femur ve tibia kemikleri arasında yerleşmiş, yarım ay şeklinde kıkırdak dokulardır. Menisküsler aşağıdaki kemiğe (tibia) sabitlenmiş şekildedir. Üstteki kemik (femur) menisküslerin üzerinde hareket eder. Böylece 2 kemik bir birine sürtünmez ve eklem daha stabil olur ve vücudun yükü dengeli bir şekilde taşınır. Böylelikle eklemi koruyan ve daha dayanıklı hale getiren menisküsler basit bir hasarda hemen ameliyat edilerek alınmazlar. Örneğin MRI raporunuzda “medial menisküs arka boynuzda horizontal yırtık var.“ Diye yazıyorsa o zaman ameliyatla bu yırtık kısmın eksize edilmesine gerek olmadan egzersiz- fizik tedavi yapılır. Tıp ta ameliyat her zaman en son çaredir.
Menisküs yırtığı şu belirtileri nelerdir?
Merdiven inip çıkma, çömelme-kalkma ve namaz kılma gibi diz kırma hareketleri sırasında zorluk.
Dizde şişme veya sertlik.
Dizi düzleştirmede zorluk.
Hareket halinde dizde kilitlenme takılma hissi.
Yürüyüş sırasında diz ekleminin iç veya dış kısmında batıcı ağrı.
Menisküsler neden yırtılır?
Gençlerde: Spor yaparken ya da bir travma sonu oluşur. Yaşlılarda ise: kıkırdak yapının bozulması bağlı olarak, menisküs üzerindeki sürtünmeyi artırarak dejeneratif tip denilen bir yırtığa sebep olabilir.
Genç yaşta oluşmuş bir yırtıksa, bu spor yaralanması sonrası ortaya çıkmışsa ve muayenede menisküs yırtığı şüphesi varsa MRI tetkikiyle bu yırtığın değerlendirilmesi gerekir.
MRI’daki görünümlerine göre yırtıklar değişik isimler alabilmektedir. Örneğin; kova sapı yırtık, horizontal yırtık, vertikal yırtık vs.
Bütün menisküs yırtıkları ameliyat edilirmi?
Menisküsler ameliyatla eksize edildikten sonra (eğer geniş bir bölge çıkartılırsa) diz eklem kıkırdağında erken yaşta hasarlanma olabilir. Şayet bu yırtık MR görünümü olarak çok basitse ve hastanın dizinde kitlenme yoksa egzersiz ve koruyucu önlemler alınarak ameliyattan kaçınılabilir.
Hangi Yırtıklar ameliyat edilir?
Yırtılan menisküs parçası diz eklemi içerisinde olmaması gereken bir yere kayarsa hem ağrı hemde dizde zaman zaman kitlenmeye neden olur ve bu temizlenmesi gerekir. Eğer menisküs yırtığı dejeneratif tipte yani yaşın ilerlemesi sonucu oluşmuş kıkırdak harabiyetine bağlı olarak gelişmiş bir yırtıksa, bu tip menisküs yırtıklarında ameliyat çok tercih edilmez. Bunu eskimiş bir kazağın dirsek bölgesindeki erimesine ve delinmesine benzetebiliriz. Bu gibi durumlarda sürtünmeyi azaltmaya yönelik tedavi yöntemlerini tercih etmek daha mantıklıdır.
Artroskopi nedir?
Artroskopi bir ekleminin küçük bir delikten kamera yerleştirilerek gözlenmesidir. Artroskopik cerrahi ise; başka bir delikten el aletleri gönderilerek monitörden izleme ile yapılan ameliyattır. Bu ameliyatlarda ciltte kesi olmadığından iyileşme daha kolay ve kısa zamanda olmaktadır.
